جراحی تعویض مفصل زانو در سنندج

جراحی تعویض مفصل زانو یکی از مؤثرترین روش‌های درمان درد و محدودیت حرکت در افراد مبتلا به آرتروز یا آسیب‌دیدگی‌های شدید زانو است.

در این جراحی، مفصل آسیب‌دیده با یک پروتز مصنوعی جایگزین می‌شود که عملکرد طبیعی زانو را بازیابی می‌کند و موجب کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی بیمار می‌شود. جراحی تعویض مفصل زانو معمولاً برای افرادی که با روش‌های غیرجراحی مانند دارو، فیزیوتراپی و تغییر سبک زندگی بهبود نیافته‌اند توصیه می‌شود.

انتخاب جراح متخصص در این زمینه و رعایت نکات مراقبتی بعد از عمل می‌تواند به افزایش موفقیت این جراحی کمک کند. با توجه به اهمیت نتایج مثبت این روش، جراحی تعویض مفصل زانو یکی از پرطرفدارترین گزینه‌ها برای درمان دردهای شدید زانو به شمار می‌رود و می‌تواند بازگشت به فعالیت‌های روزمره را برای بیمار آسان‌تر کند.

تعویض مفصل زانو چیست؟

 جراحی تعویض مفصل زانو که به آن آرتروپلاستی زانو یا تعویض کامل زانو نیز گفته می‌شود، یک روش جراحی برای بهبود عملکرد زانوی آسیب دیده در اثر آرتروز است. هنگام انجام جراحی زانو از قطعات فلزی و پلاستیکی در انتهای استخوان‌هایی که مفصل زانو را تشکیل می‌دهند استفاده می‌شود.

مدت زمان جراحی تعویض مفصل زانو بین ۱ تا ۲ ساعت است و بیمار معمولاً پس از چند روز از بیمارستان مرخص می‌شود. پس از جراحی، فیزیوتراپی برای بهبود حرکت و تقویت عضلات اطراف زانو به شدت توصیه می‌شود. بهبودی کامل ممکن است چندین هفته تا چند ماه طول بکشد، اما بسیاری از افراد پس از این جراحی قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود بدون درد یا با درد بسیار کمتری خواهند بود.

کاندیدای مناسب تعویض مفصل زانو کیست؟

اکثر افرادی که به دنبال انجام عمل تعویض مفصل زانو هستند، ممکن است به دلایل مختلفی دچار آسیب جدی در ناحیه‌ی مفصل زانوی خود شده باشند. ممکن است فرد، به انواع مختلفی از آرتریت از جمله استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید مبتلا باشد که آسیب شدیدی به مفاصل زانو وارد می‌کنند. 

اگر دائما در زانوی خود احساس درد می‌کنید و نمی‌توانید  به راحتی زانوی خود را حرکت دهید و در انجام فعالیت‌های روزانه مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله و حمام کردن مشکل دارید، ممکن است نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل زانو داشته باشید. 

هدف از جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟

هدف اصلی جراحی تعویض مفصل زانو، کاهش درد، بهبود حرکت و افزایش کیفیت زندگی فرد است. این جراحی عمدتاً برای بیمارانی انجام می‌شود که به دلیل آرتروز پیشرفته، ساییدگی یا آسیب‌دیدگی شدید، دچار درد مزمن و محدودیت حرکت در زانو هستند و دیگر با روش‌های غیرجراحی مانند دارو، فیزیوتراپی یا تغییرات سبک زندگی بهبودی پیدا نمی‌کنند.

جراحی تعویض مفصل زانو با برداشتن قسمت‌های آسیب‌دیده مفصل و جایگزینی آن‌ها با پروتزهای مصنوعی، به بهبود عملکرد زانو کمک می‌کند. این پروتزها باعث می‌شوند که بیمار بتواند مفصل زانوی خود را بدون درد و با انعطاف بیشتری حرکت دهد، و در نتیجه قادر به انجام فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و حتی ورزش‌های سبک خواهد بود.

علت تعویض مفصل زانو چیست؟

شایع‌ترین دلیل انجام جراحی تعویض مفصل زانو، آرتروز است. استئوآرتریت در زانو زمانی رخ می‌دهد که غضروف مفصلی در اثر ساییدگی و پارگی طبیعی آسیب ببیند. هنگام حرکت زانو، استخوان‌ها توانایی کافی برای محافظت از مفصل‌ها هنگام مالش آن‌ها با یکدیگر را ندارند. بنابراین هنگامی که آسیب شدیدی به مفاصل زانو وارد می‌شود، فرد ممکن است حتی توانایی انجام کارهای روزمره را نیز از دست بدهد. مبتلا بودن به آرتریت روماتوئید و یا هموفیلی نیز ممکن است یکی از عوامل نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل زانو باشد. 

مزایای عمل تعویض مفصل زانو چیست؟

عمل تعویض مفصل زانو مزایای قابل‌توجهی دارد که می‌تواند زندگی بیمار را بهبود ببخشد. اول و مهم‌تر از همه، این جراحی باعث کاهش یا رفع دردهای مزمن زانو می‌شود که معمولاً به دلیل آرتروز یا ساییدگی‌های شدید ایجاد می‌شوند.

پس از این جراحی، بسیاری از بیماران قادر خواهند بود دوباره بدون درد به فعالیت‌های روزمره خود مانند پیاده‌روی، بالا و پایین رفتن از پله‌ها و حتی ورزش‌های سبک بپردازند. دوم، تعویض مفصل زانو موجب بهبود قابل‌توجه در دامنه حرکتی زانو می‌شود، که به بیمار امکان می‌دهد آزادانه‌تر حرکت کند و محدودیت‌های قبلی خود را کنار بگذارد.

یکی دیگر از مزایای این جراحی، افزایش پایداری و استحکام زانو است که با استفاده از پروتزهای مقاوم و طراحی‌شده برای جایگزینی مفصل آسیب‌دیده، حاصل می‌شود.

این امر به بیماران احساس امنیت و اطمینان بیشتری در حین حرکت می‌دهد. همچنین، تعویض مفصل زانو از تحلیل رفتن سایر مفاصل و عضلات اطراف زانو جلوگیری می‌کند، زیرا توزیع وزن بدن به‌صورت متعادل‌تری انجام می‌شود. این جراحی می‌تواند در بلندمدت باعث بهبود کیفیت زندگی فرد شود و او را از درد و محدودیت‌های ناشی از بیماری زانو رها کند.

نحوه انجام عمل تعویض مفصل زانو

در جراحی تعویض مفصل زانو، پس از انجام بیهوشی عمومی و یا بی حسی موضعی، این مراحل اساسی را می‌توان در نظر گرفت:

• در مرحله‌ی اول سطوح آسیب دیده‌ی غضروف در انتهای استخوان ران و درشت‌نی به همراه مقدار کمی از استخوان زیرین با ابزار جراحی برداشته می‌شوند.
• سپس پروتزهای مفصلی در جای خود قرار داده می‌شوند. به عبارتی غضروف و استخوان برداشته شده در مرحله‌ی قبل، با پروتز جایگزین می‌شوند و سطح مفصل را بازسازی می‌کنند. 
• با توجه به شرایط بیمار و تصمیم جراح، این بازسازی در کشکک زانوی بیمار نیز رخ می‌دهد. 

آیا نتیجه عمل تعویض مفصل زانو دائمی است؟

با وجود اینکه پروتزهای به کار رفته برای جراحی تعویض مفصل زانو تقریبا تا 20 سال می‌توانند عمر کنند، انجام مکرر بعضی فعالیت‌ها پس از جراحی می‌تواند نتیجه‌ی بهتری را پس از عمل به همراه داشته باشد.

 حفظ وزن در محدوده‌ی سالم نقشی اساسی در تمام جنبه‌های سلامتی شما از جمله سلامت زانوها دارد. در واقع، هر چه وزن شما بیشتر باشد، فشار بیشتری به مفاصل شما وارد می‌شود. در صورت امکان، قبل از جراحی تعویض مفصل زانو سعی کنید وزن اضافی خود را کاهش دهید. از بین رفتن اضافه وزن نه تنها به بهبودی شما کمک می‌کند، بلکه رسیدن به وزن مناسب به کاهش فشار غیرضروری روی مفصل جایگزین کمک خواهد کرد. 

پس از انجام جراحی تعویض مفصل زانو، اکثر فعالیت‌های ورزشی به طور کلی می‌توانند برای شما مفید باشند، مانند دوچرخه سواری، شنا و پیاده روی. با این حال، برخی ورزش‌ها می‌توانند تعویض مفصل زانو را در معرض خطر قرار دهند، مانند:

• ایروبیک با شدت بالا
• ژیمناستیک
• بسکتبال
• فوتبال
• هاکی
• بیسبال
• وزنه برداری

انواع پروتزهای به کار رفته در عمل تعویض مفصل زانو

انتخاب طرح و مواد پروتز در عمل  تعویض زانو به شرایط هر بیمار بستگی دارد. اجزای اصلی پروتز از فلز – معمولاً آلیاژهای تیتانیوم یا کروم کبالت – ساخته شده اند. پروتزها در جای خود ثابت می‌شوند و به داخل استخوان درشت‌نی امتداد می‌یابند.

پروتزها را می‌توان از نظر جنس به 4 نوع تقسیم کرد:

1. پروتز سرامیک روی پلاستیک
2. پروتز سرامیک روی سرامیک
3. پروتز فلز روی پلاستیک
4. پروتز فلز روی فلز

همچنین پروتزهای استفاده شده در جراحی تعویض مفصل زانو بخش‌های مختلفی دارند:

1. بخش فمورال (مربوط  به استخوان ران)
2. بخش تیبیال (مربوط  به استخوان ساق پا)
3. بخش پاتلار(مربوط  به استخوان کشکک زانو)

اکثر اجزای بخش فمورال از آلیاژهای فلزی (کروم-کبالت) یا آلیاژهای فلز-سرامیک (زیرکونیوم اکسید شده) ساخته شده اند. 

تا چه سنی می توان جراحی تعویض مفصل زانو را انجام داد؟

جراحی تعویض مفصل زانو عمدتاً در افراد سالمندی که به آرتریت شدید مبتلا هستند انجام می‌شود. افراد زیر 50 سال برای انجام این جراحی کمی جوان در نظر گرفته می‌شوند و به آن‌ها پیشنهاد می‌شود تا سن 65 سالگی صبر کنند. این به این دلیل است که مفاصل مصنوعی مورد استفاده در جراحی تعویض مفصل زانو به طور تقریبی بین 15 تا 20 سال عمر می‌کنند. با این حال، افراد بالای 65 سال، تا هر سنی قادر به انجام این جراحی هستند. 

نتیجه گیری

در حال حاضر، بیش از 90 درصد افرادی که جراحی تعویض‌ مفصل زانو را انجام داده اند، 15 سال پس از جراحی، با مفصل جایگزین به مشکل خاصی بر نمی‌خورند و قادر به انجام فعالیت‌های خود هستند. پیروی از دستورالعمل‌های جراح ارتوپد پس از جراحی و مراقبت از مفصل زانوی جایگزین و توجه به سلامت عمومی‌تان راه‌های مهمی هستند که می‌توانند به نتیجه‌ی نهایی و موفقیت آمیز جراحی شما کمک کنند.

سوالات متداول