خشکی زانو پس از تعویض مفصل زانو یکی از عوارضی است که ممکن است برای بیماران پس از جراحی کامل مفصل زانو ایجاد شود. افرادی که دچار این عارضه می‌شوند در بالا و پایین رفتن از پله، نشستن و برخاستن، پوشیدن کفش‌ها و سایر فعالیت‌های ساده‌ی روزمره با مشکل مواجه می‌شوند. راهکارهای بسیاری جهت برطرف کردن خشکی زانو پس از جراحی تعویض مفصل زانو وجود دارد که در ادامه‌ی این مقاله به آنها اشاره خواهد شد.
علت خشکی مفصل پس از تعویض مفصل زانو
حتی در مواردی که جراحی تعویض مفصل زانو با موفقیت کامل انجام شده است عوارضی مانند خشکی زانو ممکن است برای مدتی باقی بماند و منجر به آزار بیماران شود. مهمترین دلایلی که باعث ایجاد خشکی زانو پس از جراحی می‌شود عبارتند از:
- درد پس از جراحی
میزان درد پس از جراحی تعویض مفصل زانو در افراد مختلف، متفاوت است. با اینکه بسیاری از افراد با مصرف مسکن‌های ضد درد التیام می‌یابند اما برای برخی از بیماران تحمل عوارض داروهای مسکن دشوار است و به همین دلیل از مصرف مسکن خوددار می‌نمایند. این افراد به دلیل شدت دردی که در زانو حس می‌کنند از حرکت دادن آن خودداری می‌نمایند. عدم تحرک کافی مفصل پس از جراحی باعث می‌شود که به تدریج زانو خشک شده و دامنه‌ی حرکتی آن کاهش بیابد.
- کم بودن دامنه‌ی حرکتی زانو پیش از جراحی
اگر پیش از جراحی، دامنه‌ی حرکتی مفاصل شما اندک بوده باشد و به خشکی زانو مبتلا بوده‌اید، ممکن است پس از جراحی نیز به این عارضه مبتلا شوید. با اینکه پزشک در حین جراحی تمام تلاش خود را می‌کند تا قسمت‌های آسیب دیده‌ی غضروف و یا استخوان‌ها که مانع حرکت می‌شود را به طور کامل خارج نماید اما در برخی موارد انعطاف بافت محدود می‌شود و امکان اصلاحات کامل جهت برطرف کردن خشکی زانو وجود ندارد.
- تشکیل بافت اسکار بیش از حد
با اینکه تشکیل بافت اسکار جهت بهبود زخم‌ها پس از جراحی ضروری است اما تشکیل بافت اسکار بیش از حد باعث ایجاد وضعیتی غیرطبیعی به نام آرتروفیبروز می‌شود. این عارضه در 3 تا 10 درصد از بیمارانی که تحت جراحی تعویض مفصل زانو قرار می‌گیرند ایجاد می‌شود.
- وضعیت نامناسب پروتزهای زانو
حین جراحی باید تعادل زانو حفظ شود. این فرآیند نیازمند یافتن تراز و اندازه‌ی مناسب جهت تعویض زانو است تا از شل بودن و یا سفت شدن بیش از حد مفصل خودداری شود. تعادل زانو در حالت صاف و یا خمیده باید یکسان باشد و این یکی از مهمترین اهدافی است که در جراحی دنبال می‌شود.
به همین دلیل توصیه می‌شود جراحی تعویض مفصل زانو توسط یک جراح متخصص که تجربه‌ی کافی در این زمینه دارد انجام شود.
بیشتر بدانید: مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو
راهکارهای درمان خشکی زانو پس از تعویض مفصل زانو
- فیزیوتراپی
از همان روزهای ابتدای جراحی به بیماران توصیه می‌شود که تحت نظر یک متخصص فیزیوتراپ تمرینات مناسب را جهت دستیابی به دامنه‌ی حرکتی مفصل زانو شروع نمایند. این تمرینات شامل حرکت‌های کششی، قدرتی و سایر تمرینات متناسب با شرایط جسمانی بیمار است.
- جراحی
در صورتی که فیزیوتراپی زانو قادر به برطرف کردن خشکی زانو نباشد، ممکن است راهکارهای جراحی جهت برطرف کردن این مشکل به بیماران توصیه شود عبارتند از:
1. افزایش دامنه حرکت مفصل توسط جراح
در طی این عمل، بیمار بیهوش می‌شود تا هیچ گونه دردی را حس نکند. سپس جراح، مفصل زانو را در دامنه‌ی حرکتی مورد نیاز حرکت می‌دهد. این حرکت باعث از بین رفتن مناطق فیبروز و بافت‌های فیبروز تشکیل شده می‌شود و در نتیجه هرگونه چسبندگی و یا بافت فیبروز که پس از جراحی تشکیل شده بود و منجر به خشکی مفصل بود از بین می‌رود و پس از آن بیمار می‌تواند بدون مشکل، زانوی خود را خم و راست کند.
2. آتروسکوپی و دبریدمان
آتروسکوپی روشی است که به جراح اجازه می‌دهد تا داخل مفصل را ببیند و عاملی که مانع از حرکت طبیعی مفصل زانو می‌شود را شناسایی نماید. در این روش با استفاده از یک سوزن بلند و نازک به همراه یک دوربین کوچک که در انتهای آن قرار دارد جراح می‌تواند مفصل را مشاهده نماید و اگر پروتز زانو در موقعیت نامناسبی قرار گرفته آن را اصلاح نماید و همچنین سایر مشکلاتی که منجر به خشکی زانو شده است را برطرف نماید.
3. جراحی باز
در صورتی که جراح با آتروشکوپی نتواند مشکل خشکی زانو را برطرف نماید با ایجاد یک برش، ناحیه‌ی جراحی را باز می‌نماید تا عامل خشکی زانو را طی یک جراحی مجدد برطرف نماید.
بیشتر بدانید: علت درد بعد از تعویض مفصل زانو
نتیجه گیری
خشکی زانو بعد از تعویض مفصل زانو یکی از مشکلات شایعی است که پس از جراحی تعویض مفصل زانو بنا به دلایل مختلف ممکن است ایجاد شود. روش‌های متفاوتی برای از بین بردن خشکی زانو پس از جراحی تعویض مفصل زانو وجود دارد که در این مقاله به تعدادی از آنها اشاره شد. انتخاب روش مناسب با توجه به شدت مشکل و وضعیت جسمانی بیمار توسط جراح انتخاب می‌شود.