بهترین روش‌های درمان پا و زانوی پرانتزی بر اساس شرایط بیمار تعیین می‌‌گردد. پا و زانوی پرانتزی مشکلی است که موجب می‌شود پاها به هنگام ایستادن از هم فاصله داشته باشند. این عارضه در کودکان زیر سه سال طبیعی بوده و در اکثر موارد خود به خود درمان خواهد شد. اما در افراد بالای سه سال ممکن است فرایند رشد را مختل کند به همین دلیل این افراد برای درمان پا و زانوی پرانتزی باید به پزشک مراجعه کنند.
باید گفت پا و زانوی پرانتزی بدون درد بوده و روی توانایی راه رفتن کودک نیز موثر نیست اما نحوه راه رفتن کودکان را کمی تغییر خواهد داد. بهترین سن برای درمان پای پرانتزی و انواع روش‌های مربوط به درمان پای پرانتزی از مواردی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
بهترین سن برای درمان پای پرانتزی
پای پرانتزی علاوه بر این که ممکن است روند رشد را مختل سازد روی اعتماد به نفس افراد نیز موثر است. درمان پا و زانوی پرانتزی در اکثر موارد به سبب بدون درد بودن این عارضه، جدی گرفته نمی‌شود.
به طور کلی باید گفت پرانتزی بودن پاها تا ۳ سالگی طبیعی بوده و معمولا بدون هیچ درمان خاصی با افزایش سن بهبود می‌یابد. اما اگر این عارضه بعد از سه سالگی ادامه دار شد قبل از 20 الی 25 سالگی باید نسبت به درمان آن اقدام کرد زیرا عدم درمان این عارضه ممکن است سبب به وجود آمدن مشکلات دیگری مثل آرتروز شود.
همچنین عارضه‌ی پای پرانتزی می‌تواند سبب به وجود آمدن محدودیت حرکات در فعالیت‌های ورزشی شود. باید گفت این مشکلات به دلیل تغییرات غیر قابل بازگشت غضروف در سنین بالاتر، بعد از 25 سالگی قابل حل نیست. در واقع اقدام به درمان پا و زانوی پرانتزی در سنین بالای 25 سال فقط در اصلاح شکل زانو و کاهش درد ناشی از پای پرانتزی موثر است.
درمان پای پرانتزی با جراحی
درمان پا و زانوی پرانتزی در برخی از موارد فقط با عمل جراحی امکان پذیر است. پزشک ارتوپد در جراحی پای پرانتزی یا استئومی با برش بخشی از استخوان به اصلاح آن می‌پردازد.
به طور کلی درمان زانو و پای پرانتزی به وسیله جراحی طی بیهوشی عمومی انجام می‌شود. از آن جایی که استئوتومی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود بسته به نوع این عمل و مهارت جراح، مدت زمان این جراحی متفاوت است. پس از جراحی، بیمار طی یک بازه چند روزه جهت انجام مراقب‌های لازم در بیمارستان بستری شده و باید از عصا یا واکر برای راه رفتن کمک بگیرد.
درمان پای پرانتزی بدون جراحی
امکان درمان پا و زانوی پرانتزی بدون جراحی نیز امکان پذیر است. در اکثر موارد این روش برای نوجوانان یا کودکانی که در حال رشد توصیه می‌شود. برخی از روش‌های درمان غیر جراحی این عارضه عبارتند از:
پوشیدن کفش طبی
استفاده از کفش طبی به تقویت و حمایت قسمت‌هایی از پا مثل قوس پا کمک میکند. به طور کلی استفاده از این نوع کفش باید با تجویز متخصص ارتوپدی انجام گیرد.
اقدام به کاهش وزن
وزن بالا موجب می‌شود تا فشار بیشتری روی پاها وارد شود که این موضوع در تشدید پای پرانتزی موثر است. به همین دلیل در اکثر موارد یکی از اولین موردی که در روند درمان زانو و پای پرانتزی توصیه می‌شود، کاهش وزن است.
درمان بیماریهای زمینه‌ای
ابتلا به بیماریهای زمینه‌ای مثل نرمی استخوان می تواند در تشدید پای پرانتزی موثر باشد. به همین دلیل درمان و کنترل بیماری زمینه‌ای می‌تواند به بهبود پای پرانتزی کمک کند.
تغذیه مناسب یا رژیم غذایی حاوی ویتامین‌های ضروری استخوان
مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین‌های مفید برای استخوان، مثل ویتامین D و ویتامین K می‌تواند به تقویت استخوان کمک کند. به طور کلی رژیم غذایی در روند درمان پا و زانوی پرانتزی موثر بوده و باید جدی گرفته شود.
اصلاح عادات رفتاری نادرست
رفتار‌های نادرست مثل چهار زانو نشستن باعث افزایش فشار وارده روی زانو شده و این موضوع روی تشدید پای پرانتزی موثر است. به همین دلیل پزشک روی اصلاح این عادات رفتاری تاکید دارد.
درمان پای پرانتزی با جراحی
درمان پا و زانوی پرانتزی در برخی از موارد فقط با عمل جراحی امکان پذیر است. پزشک ارتوپد در جراحی پای پرانتزی یا استئومی با برش بخشی از استخوان به اصلاح آن می‌پردازد.
به طور کلی درمان زانو و پای پرانتزی به وسیله جراحی طی بیهوشی عمومی انجام می‌شود. از آن جایی که استئوتومی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود بسته به نوع این عمل و مهارت جراح، مدت زمان این جراحی متفاوت است. پس از جراحی، بیمار طی یک بازه چند روزه جهت انجام مراقب‌های لازم در بیمارستان بستری شده و باید از عصا یا واکر برای راه رفتن کمک بگیرد.
بهترین حرکات اصلاحی برای درمان پای پرانتزی
بهترین حرکات اصلاحی برای درمان پای پرانتزی حرکاتی هستند که به تقویت عضلات مسئول در حفظ تعادل مثل ساق پا، ران و لگن کمک می‌کنند.
برخی از از حرکات اصلاحی عبارتند از:
- حرکت اسکات
- حرکت لانژ
- بالا کشیدن ساق پا
- کشش همسترینگ
- کشش گروین
- کشش پیریفورمیس
- حرکت پل باسن
- دایره کشیدن با توپ
درمان پای پرانتزی با حرکات فیزیوتراپی
یکی از توصیه‌های پزشک ارتوپد برای درمان پا و زانوی پرانتزی در روش‌های غیر جراحی مراجعه به فیزیوتراپ و انجام حرکات مربوط به فیزیوتراپی می‌باشد. البته باید گفت بیمار بعد از انجام عمل جراحی مربوط به درمان پا و زانوی پرانتزی نیز باید یک الی دو ماه به انجام حرکات فیزیوتراپی تحت نظر فیزیوتراپ بپردازد. همچنین بیمار باید توجه داشته باشد که اصلاح پا و زانوی پرانتزی با روش‌های فیزیوتراپی کمی زمان بر است. باید گفت استمرار داشتن در مراجعه به فیزیوتراپیست و انجام حرکات فیزیوتراپی در بلند مدت به کاهش شدت این بیماری کمک میکند.
ورزش‌های موثر در درمان پای پرانتزی
گاها پزشک برای درمان پا و زانوی پرانتزی انجام ورزش را توصیه میکند. برخی از ورزش‌های موثر در درمان این عارضه عبارتند از:.
پیلاتیس
ماهیت این ورزش به یوگا شبیه بوده و برای تقویت عضلات بدن بسیار مناسب است. همچنین انجام این ورزش می‌تواند به اصلاح و فرم دهی حالت پا برای درمان پا و زانو پرانتزی کمک کند.
یوگا
انجام حرکات یوگا برای افزایش میزان انعطاف پذیری بدن بسیار موثرند. یوگا یک ورزش بسیار عالی و چالشی برای افراد مبتلا به عارضه پای پرانتزی می‌باشد. انجام صحیح حرکات یوگا تا حد زیادی می‌تواند به درمان این عارضه کمک کند.
بدنسازی
این ورزش برای اصلاح و درمان بسیاری از ناهنجاری‌ها به خصوص ناهنجاری‌هایی مثل پا و زانوی پرانتزی توصیه می‌شود. البته شرط انجام این ورزش پیروی از اصولی مثل برنامه و رژیم مناسب است.
نتیجه گیری
پای پرانتزی یک ناهنجاری مربوط به پا و زانو است. این عارضه معمولا در کودکان و نوجوانان شایع بوده و به وسیله روش‌های مثل جراحی، انجام حرکات اصلاحی و فیزیوتراپی قابل درمان است. در صورت عدم درمان پا و زانوی پرانتزی ممکن است فرد در آینده به مشکلاتی مثل آرتروز استخوان مبتلا شود.
سوالات متداول
مدت زمان بستری پس از عمل جراحی برای درمان پا و زانوی پرانتزی چقدر است؟
معمولا بیمار پس از جراحی مربوط به درمان پا و زانوی پرانتزی حدود ۲ الی سه روز برای دریافت دارو و آنتی بیوتیک‌های لازم باید در بیمارستان بستری شود.
آیا بعد از عمل جراحی اصلاح پای پرانتزی باید فیزیوتراپی را شروع کرد؟
طبق توصیه پزشکان فیزیوتراپی باید طی هفته اول پس از عمل جراحی پای پرانتزی شروع شود. انجام فیزیوتراپی به بهبود سریعتر بیمار کمک‌می‌کند.
آیا پای ضربدری همان پای پرانتزی است؟
خیر عارضه پای ضربدری با پای پرانتزی متفاوت بوده و روش درمان پای پرانتزی نیز با پای ضربدری متفاوت است.