در رفتگی زانو زمانی اتفاق می‌افتد که استخوان زیرین یا بالای زانو از محل درست خود خارج می‌شوند. زانو در حرکات و وضعیت بدن نقش اساسی دارد و به شما کمک می‌کند بنشینید، بایستید، راه بروید و از شیب بالا بروید. زانو یک مفصل مهم، پیچیده و حساس است که ممکن است به دلایل مختلف تحت فشار قرار گرفته و اصطلاحا دچار در رفتگی شود. اگر می‌خواهید بیشتر در مورد در رفتن زانو بدانید، لطفا تا انتها با ما همراه شوید.
چرا در رفتگی زانو اتفاق می‌افتد؟
در رفتگی زانو یک عارضه مفصلی- استخوانی است که به دلیل خارج شدن سه استخوان متصل به زانو از جای خود ایجاد می‌شود. زمانی که استخوان‌های زانو یا کشکک زانو در یک راستا قرار نداشته باشند، می‌توان گفت که مفصل زانو از جا در رفته است. معمولا در رفتگی کشکک زانو باعث جلو آمدن آن شده و حتی ممکن است شیار خود در انتهای استخوان ران خارج شود و از زیر پوست مشخص باشد. در رفتن زانو ممکن است به دلیل ضربه، نقص‌های ژنتیکی یا ایجاد فشارهای غیر طبیعی اتفاق بیفتد.
در رفتگی مفصل زانو ممکن است انواع و شدت‌های مختلفی داشته باشد اما به هر حال به عنوان یک وضعیت اورژانسی شناخته می‌شود. گاهی ممکن است صرفا کشکک زانو و یا در برخی موارد تمام استخوان‌ها از جای خود خارج شوند. این عارضه خطرناک است و اگر به خوبی درمان نشود، ممکن است آسیب‌های دائمی ایجاد کند.
علائم در رفتگی کشکک زانو
در رفتگی زانو علائم اختصاصی دارد که با معاینه پزشک قابل تشخیص است. اما برخی علائم که برای خود شما نیز قابل تشخیص است می‌تواند به تشخیص سریع و مراجعه به پزشک کمک کند. مهم‌ترین علائم در رفتن زانو عبارتند از:
· فرد قادر به خم کردن یا تکان دادن زانوی خود نیست
· کاهش دامنه حرکتی یا قفل شدن مفصل زانو
· حساسیت زانو به لمس
· درد شدید زانو به هنگام ایستادن که با تغییر وضعیت نیز کاملا بهبود نمی‌یابد
· بی حسی انگشتان پا
· تغییر شکل کاسه زانو از زیر پوست
· تورم و التهاب یا کبودی زانو
· ناتوانی یا دشواری شدید در راه رفتن
در صورت برخورد با این علائم لازم است به سرعت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
علت در رفتگی زانو
در رفتگی کشکک زانو ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که اغلب آنها شامل ورزش و ایجاد فشار روی مفصل است. در ادامه مهم‌ترین دلایل در رفتن زانو را بررسی می‌کنیم.
- تصادفات رانندگی
تصادفات رانندگی اصلی‌ترین عامل در رفتگی زانو است که باعث وارد شدن ضربه شدید به مفصل زانو می‌شود. زمانی که زانو در تصادفات رانندگی خودرو، موتور سیکلت و حتی دوچرخه دچار آسیب می‌شود، احتمال خارج شدن استخوان‌های مفصل از محل اصلی وجود دارد.
- در رفتگی مادرزادی زانو
برخی افراد ممکن است به دلایلی مثل نقص در تشکیل شدن استخوان‌های مفصل زانو یا بافت‌های نرم نگهدارنده، دچار در رفتگی زانو شوند. این نوع از در رفتگی بسیار جدی است و اگرچه هیچ آسیب یا ضربه‌ای وجود ندارد، اما ممکن است اختلالات حرکتی دائمی را به دنبال داشته باشد.
- ورزش سنگین
در برخی ورزش‌ها به دلیل ضربه یا فشار روی مفصل زانو ممکن است در رفتن زانو اتفاق بیفتد. ورزش‌های رزمی یا حتی ورزش‌هایی مثل فوتبال که فشار زیادی روی زانو ایجاد می‌کنند ممکن است منجر به این عارضه شود. معمولا برخورد با شیء سخت و ضربه زانو به عکس دامنه حرکتی باعث در رفتن این مفصل می‌شود.
- سقوط
یکی دیگر از عوامل مهم در رفتگی زانو سقوط از ارتفاع بر روی پاهاست. سقوط از ارتفاع با ایجاد چندین برابر فشار روی زانوها، باعث کشیدگی بیش از حد و در نهایت در رفتن زانو می‌شود.
روش تشخیص در رفتگی زانو
تشخیص در رفتن زانو حتما باید به واسطه معاینه فیزیکی و بررسی شرح حال توسط پزشک متخصص انجام شود. علاوه بر این پزشک از تصویربرداری رادیوگرافی و سی تی اسکن از در رفتگی مفصل اطمینان یافته و سایر عوارض زانو مثل پارگی رباط، آسیب تاندون، آسیب غضروف و شکستگی رد می‌شود. البته در برخی موارد ممکن است بعد از در رفتگی زانو خود به خود اصلاح شود و نیازی به درمان نداشته باشد. بعد از درمان در رفتگی نیز به عکسبرداری نیاز داریم تا بتوانیم موثر بودن درمان را تایید کنیم.
بیشتر بدانید: اوزون تراپی زانو
درمان در رفتگی زانو
به منظور درمان در رفتگی زانو از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که به میزان آسیب وارد شده بستگی دارد. اولین قدم برای درمان این است که مفصل زانو را ثابت نگه داشته و درد آن را کنترل کنید. همچنین با توجه به نوع و شدت از جا در رفتگی مفصل، کشکک را جا انداخته و محل قرارگیری استخوان‌ها اصلاح می‌شود. بنابراین برای حصول درمان ابتدا با تصویربرداری اشعه ایکس و سی تی اسکن از وضعیت آناتومیک مفصل زانو اطمینان پیدا کنید.
پزشک می‌تواند با روش‌هایی مثل جا انداختن سرپایی، جراحی، گچ گرفتن زانو، فیزیوتراپی و توان بخشی سعی می‌کند ابتدا مفصل، استخوان‌ها، غضروف و رباط را در جای مناسب قرار داده و بعد با روش‌های کمکی سعی می‌کند حرکت و عملکرد طبیعی زانو را باز گرداند. زانوها ممکن است تا چند هفته در گچ بمانند تا بی تحرک مانده و آسیب‌های وارد شده ترمیم شوند. به منظور درمان کامل در رفتگی، لازم است به صورت جدی توصیه‌های پزشک را رعایت کنید و از ایجاد هرگونه فشار روی مفصل زانو بپرهیزید.
اولین اقدامات پس از در رفتگی زانو
بعد از در رفتگی زانو سریعا باید خود را به اورژانس یا پزشک برسانید تا تحت درمان قرار بگیرید. علاوه بر این می‌بایست از هر گونه فشار و تحرک زانو جلوگیری کنید تا دچار آسیب‌های بیشتر نشوید. همچنین بهتر است از کمپرس سرد استفاده کنید تا احتمال آسیب بیشتر و تورم زانو را کاهش دهید. پس از اینکه به پزشک مراجعه کردید و آزمایش‌های لازم را انجام دادید، می‌توانید از روش‌های غیر جراحی یا در صورت لزوم جراحی استفاده کنید. توجه داشته باشید که پس از در رفتگی، زانوها بسیار آسیب پذیر خواهند بود و در آینده باید توجه بیشتری به آنها داشته باشید.
بیشتر بدانید: جراحی تعویض مفصل زانو
اهمیت مراجعه به پزشک با تجربه برای درمان در رفتگی زانو
اینکه بعد از در رفتن زانو به کدام پزشک مراجعه کنید ممکن است به دلیل شرایط اورژانسی کم اهمیت جلوه کند اما واقعا مهم است. یک پزشک با تجربه که موارد زیادی از این مشکل را دیده است می‌تواند با معاینه به تشخیص برسد و سرعت عمل را افزایش دهد. علاوه بر این نحوه درمان پزشک در حفظ عملکرد مفصل و بروز عوارض بسیار موثر است. یک پزشک با تجربه می‌تواند در رفتگی زانو را به نحوه‌ای درمان کند که پس از دوره نقاهت هیچ مشکلی احساس نکنید؛ اما پزشک کم تجربه ممکن است شما را با عوارضی روبه رو کند که کیفیت زندگی را در آینده کاهش می‌دهد.
نتیجه گیری
در رفتگی زانو در پی حوادث، ضربه و … غیر قابل اجتناب است و نمی‌توان گفت که می‌توان به طور کامل از این عارضه پیشگیری کرد. اما با تقویت عضلات درگیر در زانو و همچنین احتیاط بیشتر می‌توان تا حدی از در رفتگی در امان ماند. اما در صورت وقوع این اتفاق نیز می‌توان با تشخیص سریع توسط پزشک و قرارگیری تحت درمان، عوارض آن را به حداقل رساند. همچنین بعد از جا انداختن یا عمل نیز لازم است مفصل را حرکت ندهید تا آسیب‌های ثانویه ایجاد نکنید.
سوالات متداول
جا انداختن زانو چگونه انجام می‌شود؟
با خم و صاف کردن زانو ایجاد فشار در جهت مقابل در رفتگی، معمولا کشکک و استخوان‌ها به جای اصلی خود بر می‌گردند. البته این کار به مهارت و تجربه پزشک احتیاج دارد.
برای در رفتگی زانو چه بخوریم؟
استفاده از مایعات به منظور کاهش تورم و جلوگیری از یبوست به شدت توصیه می‌شود. همچنین با تجویز پزشک می‌توانید از مسکن‌ها برای کاهش درد بهره ببرید.
آیا در رفتگی زانو دردناک است؟
در رفتگی زانو درد بسیار شدیدی دارد و یک موقعیت اورژانسی خطرناک به حساب می‌آید.