سن مناسب برای تعویض مفصل زانو به شرایط جسمی بیمار بستگی دارد. با تغییر سبک زندگی، بیماری‌ها و انواع مشکلات پزشکی روی کار آمده‌اند. مفصل زانو، به دلیل محل قرارگیری، یکی از پیچیده‌ترین قسمت‌های بدن محسوب می‌شود که به‌طور مداوم در معرض آسیب و ضربه قرار دارد. در سال‌های اخیر، دردها و ناراحتی‌های مربوط به مفصل زانو بسیار شایع شده است. خوشبختانه، با پیشرفت‌های علم پزشکی و توسعه پروتزهای کارآمد، عمل تعویض مفصل زانو (آرتروپلاستی زانو) یکی از کارآمدترین جراحی‌ها محسوب می‌شود.
جراحی تعویض مفصل زانو در چه سنی رایج‌تر است؟
به طور کلی می توان گفت به طور دقیق سن مناسب برای جراحی تعویض مفصل زانو وجود ندارد. در هر سنی ممکن است زانو آسیب دیده و نیاز به تعویض مفصل پیدا کند. به عبارتی، هر زمان که نشستن، راه رفتن و کارکردن به دلیل درد زانو برای شما سخت و طاقت‌فرسا شود، ممکن است به جراحی تعویض مفصل زانو یا آرتروسکوپی نیاز داشته باشید.
میانگین سن مناسب برای تعویض مفصل زانو 30 تا 80 سال تعریف شده است؛ اما این بازه سنی بدان معنا نیست که افراد جوان‌تر یا مسن‌تر به این جراحی نیاز ندارند. مشکلات زانو و نیاز به تعویض مفصل در هر سنی ممکن است بروز کند.
بیماری آرتروز زانو که اصلی‌ترین دلیل برای تعویض مفصل زانو است، بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال رخ می‌دهد. با این حال، این بیماری می‌تواند در افراد جوان‌تر نیز بروز کند و فرد نیازمند تعویض مفصل زانو باشد. افراد مسن‌تر به دلیل آرتروز، بیشتر از جوانان به این جراحی نیاز پیدا می‌کنند. باید توجه داشت که افراد زیر ۴۵ سال به عنوان بیماران جوان در نظر گرفته می‌شوند.
بیشتر بدانید: نحوه خوابیدن بعد از تعویض مفصل زانو
محدوده سنی مناسب برای جراحی تعویض مفصل زانو
بیمارانی که در سنین ۸۰ تا ۹۰ سالگی هستند، ممکن است بیشترین تغییر را از جراحی تعویض مفصل زانو در کیفیت زندگی تجربه کنند. این جراحی می‌تواند درد و ناتوانی را کاهش داده، استقلال فرد را بازگرداند و فرد را قادر به انجام فعالیت‌های مورد علاقه‌اش نماید.
به طور کلی، جراحی تعویض مفصل زانو بیشتر در بیماران بین ۶۰ تا ۸۰ سال انجام می‌شود و در این میان اکثر کاندیداها زن هستند. با این حال، افراد مسن‌تر یا جوان‌تر به طور خودکار از این جراحی منع نمی‌شوند. نوجوانان، جوانان و حتی کودکان نیز ممکن است در صورت نیاز به تسکین درد، بهبود عملکرد، تحرک و کیفیت زندگی، کاندیداهای مناسبی برای این جراحی در نظر گرفته شوند. اگر سایر عوامل مطلوب باشند، هیچ محدودیت سنی بالایی برای جراحی تعویض مفصل زانو وجود ندارد.
در صورتی که سن بیمار بیشتر از ۶۰ سال باشد، معمولاً پزشکان بدون تردید از روش تعویض مفصل زانو برای درمان آسیب‌دیدگی‌ها استفاده می‌کنند. اکثر پزشکان سعی دارند که این نوع جراحی را برای جوانان به کار نبرند.
بنابراین می توان بیان داشت که بهترین سن مناسب برای تعویض مفصل زانو به تشخیص پزشک و ویژگی های جسمی فرد بستگی دارد.با توجه به این موارد می توان گفت که بهترین سن مناسب برای تعویض مفصل زانو 60 تا 80 سالگی است؛ اما در موارد نادر این جراحی برای بیماران حدود ۱۰۰ سال نیز انجام شده است.
بیشتر بدانید: خشکی زانو
تا چه سنی امکان جراحی تعویض مفصل زانو وجود دارد؟
سن مناسب برای تعویض مفصل زانو به ویژگی‌های جسمی فرد بستگی دارد؛ اما به طور معمول سنین پایین‌تر از 50 سال، کاندیدهای جوان در نظر گرفته می‌شوند. عموماً امکان جراحی تعویض مفصل زانو تا سنین پایین‌تر از ۵۰ سال وجود دارد، اما تصمیم نهایی درباره انجام این جراحی به شرایط مخصوص هر بیمار بستگی دارد. عواملی مانند سلامت کلی بیمار، میزان آسیب به مفصل زانو، درد و ناتوانی مرتبط با مشکلات زانو، وضعیت فیزیکی و عملکرد بدنی، توانایی تحمل جراحی به عنوان عوامل تصمیم‌گیری مطرح می‌شوند.
نتیجه گیری
چندی پیش سن مناسب برای تعویض مفصل زانو بین 60 تا 65 سال بود. دلیل این توصیه، عمر محدود پروتزها بین ده تا 15 سال است. در این راستا هرچه این جراحی دیرتر انجام شود، احتمال نیاز به جراحی مجدد برای تعویض پروتز کاهش می‌یابد.
اما امروزه با طراحی‌های جدید و پیشرفت‌های مهندسی پزشکی و تکنیک‌های جراحی، تصمیم‌گیری مطلق براساس سن انجام نمی‌شود. اکنون براساس علائم و نیازهای بیمار، سن مناسب برای تعویض مفصل زانو توسط پزشک تعیین می‌شود.
سوالات متداول
✅طول درمان و دوره ریکاوری پس از عمل چقدر است؟
درصد قابل توجهی از بیماران (نزدیک به ۹۸%) پس از مدت کوتاهی از جراحی تعویض مفصل زانو، بسته به نوع فعالیت و شغلی که دارند، می‌توانند پس از ۱ ماه به فعالیت عادی خود بازگردند.
✅تعویض مفصل لگن چند ساعت طول می‌کشد؟
عمل جراحی تعویض مفصل لگن و ران معمولاً از یک تا سه ساعت به طول می‌انجامد. پس از جراحی، پزشک جراح لوله‌هایی را در محل عمل قرار می‌دهد تا خون‌های اضافی که ممکن است در محل جراحی جمع شوند، به بیرون از بدن منتقل شوند.
✅ورزش و فیزیوتراپی بعد از عمل چگونه است؟
انجام ورزش‌های توصیه‌شده توسط پزشک معالج از روز پس از جراحی آغاز می‌شود. لازم است بیمار برای تقویت عضلات پا و افزایش بازدهی عمل تعویض مفصل زانو، تمامی جلسات فیزیوتراپی را به موقع شرکت کند.