بیماری اسلیپ یا لغزش اپی فیز سر استخوان ران اختلالی است که اغلب در سنین نوجوانی اتفاق می‌افتد. در افراد مبتلا به این بیماری، سر استخوان ران بر روی گردن استخوان حرکت کرده و جابجا میشود که این موضوع مشکلات متعددی را برای بیمار ایجاد می‌کند. علت ایجاد این لغزش مشخص نیست اما عواملی مانند چاقی، اختلالات غدد درون ریز و برخی عوامل ژنتیکی می‌توانند زمینه بروز این بیماری را فراهم کنند. اسلیپ یا لغزش اپی فیز استخوان ران با درد در ناحیه کشاله ران یا قسمت داخلی ران بروز پیدا می‌کند. همچنین افراد مبتلا به این بیماری اغلب با پای چرخیده به بیرون راه می‌روند و به طور کلی راه رفتن آنها با تغییر مواجه میشود. متاسفانه این بیماری درمان قطعی ندارد و تنها میشود با یک سری راهکارها از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
بیماری اسلیپ یا لغزش اپی فیز سر استخوان ران چیست؟
بیماری اسلیپ یا لغزش اپی فیز سر استخوان ران یک بیماری شایع در سنین نوجوانی است. در این بیماری سر استخوان از محل اصلی خود خارج میشود. در پی این موضوع، قسمت بالایی استخوان ران از قسمت گردن فمورال جدا میشود. اسلیپ یا لغزش اپی فیز سر استخوان ران اغلب در کودکان و نوجوانان در حال رشد به وجود می‌آید و بیشتر در پسران و در نوجوانان دارای اضافه وزن اتفاق می‌افتد.
بیماری اسلیپ یا لغزش اپی فیز سر استخوان ران چگونه ایجاد میشود؟
مفصل ران از استابولوم و سر استخوان فمورال تشکیل شده است. سر استخوان فمورال و سطح استابولوم را غضروف پوشش می‌دهد به همین علت حرکات مفصل ران به راحتی انجام میشود. در سنین کودکی و نوجوانی صفحه رشد اپی فیزیال در استخوان فمور رشد می‌کند و این موضوع باعث بلندتر شدن قد کودکان میشود. در صورتی که استخوان از محل خود جابجا شود بیماری اسلیپ یا اپیفیز سر استخوان ران اتفاق می‌افتد. در واقع هنگامی که قسمت کروی شکل بالای استخوان ران به سمت پایین یا به عقب لغزش کند این بیماری ایجاد میشود. اپی فیز ممکن است به صورت دو طرفه و در سمت راست و چپ یا به صورت یک طرفه اتفاق بیافتد.
این بیماری در دو نوع SCFE وجود دارد که عبارتند از:
• SCFE پایدار: در این نوع از بیماری اسلیپ، افراد مبتلا می‌توانند حرکت کنند اما به هنگام حرکت کردن درد دارند.
• SCFE ناپایدار: این نوع از بیماری اسلیپ بسیار دردناک است و افراد مبتلا به آن نمی‌توانند وزن خود را تحمل کرده و راه بروند. این یک وضعیت بسیار شدید است که به شکل ناگهانی اتفاق می‌افتد.
بیشتر بدانید: التهاب تاندون چهار سر ران
علائم بیماری لغزش اپی فیز سر استخوان ران یا اسلیپ
بیماری اسلیپ با توجه به شدتی که دارد با علائم مختلفی بروز پیدا می‌کند. از مهمترین علائم و نشانه‌های این بیماری می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
• محدودیت در انجام حرکات مفصلی مانند خم شدن، حرکات چرخشی و…
• لنگیدن به هنگام راه رفتن و پیاده‌روی
• درد و سفتی مفصل که بیشتر در کشاله ران ایجاد میشود اما به مرور به قسمت ران و زانو انتشار پیدا می‌کند.
• محدودیت در فلکسیون مفصل ران و فلکسیون کنتاکچر
• تغییر شکل اندام پایینی که به شکل گردش پا به بیرون و کوتاه شدن پا بروز پیدا می‌کند.
• احساس درد با انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی
• درد در ناحیه لگن
درمان لغزش سر استخوان ران در ناحیه لگن یا بیماری اسلیپ
درمان بیماری اسلیپ یا لغزش سراستخوان ران با هدف تثبیت صفحه رشد و به صورت جراحی صورت می‌گیرد. جراح ارتوپد برای قرار دادن سر استخوان ران در موقعیت درست و تثبیت آن، از پیچ‌های فولادی استفاده می‌کند و به این ترتیب از لغزش بیشتر سر استخوان جلوگیری به عمل می‌آورد. این جراحی سخت و پیچیده است و باید توسط متخصص ارتوپد انجام شود. جا اندازی اپی فیز جابجا شده عوارض بسیار زیادی دارد؛ به همین علت جراحان تلاشی برای جا انداختن آن نمی‌کنند و سعی دارند در همان وضعیتی که هست آن را تثبیت کنند. اما در برخی موارد خاص که جابجایی بسیار زیاد است جاانداختن اپی فیز انجام میشود.
بیشتر بدانید: کیست بیکر زانو
عوارض بیماری لغزش اپی فیز سر استخوان ران یا اسلیپ
بیماری اسلیپ عوارض متعددی را برای مبتلایان در پی دارد که از مهمترین آنها می‌توانیم به سیاه شدن سر استخوان اشاره کنیم. این عارضه به دلیل اختلال در خونرسانی به سر استخوان ایجاد میشود و معمولاً بعد از جااندازی و جراحی اتفاق می‌افتد. علاوه بر آن از دیگر عوارض مهم این بیماری می‌توانیم به کندرولیز یا خراب شدن غضروف مفصل ران اشاره کنیم. مبتلایان به این عارضه هنگام حرکت کردن با درد مواجه می‌شوند و محدودیت حرکتی دارند.
نتیجه گیری
بیماری اسلیپ یا لغزش اپی فیز سراستخوان یک بیماری شایع در سنین نوجوانی است که سبب جابجا شدن قسمت بالایی ران از گردن فمورال میشود. این بیماری اغلب در پسران و در سن ۱۲ تا ۱۶ سالگی اتفاق می‌افتد و شیوع آن در دختران بسیار کم است. اپی فیز اغلب یکی از ران‌ها را به خود درگیر می‌کند اما در برخی موارد ممکن است در هر دو مفصل ایجاد شود. بیماری اسلیپ از طریق جراحی و توسط جراح ارتوپد انجام میشود. در پی انجام این جراحی، پزشک تمام تلاش خود را می‌کند تا از لغزش‌های بعدی سر استخوان ران جلوگیری کرده و آن را در همان وضعیت که هست به واسطه پیچ تثبیت کند.
سوالات متداول
چه عواملی زمینه بروز بیماری اسلیپ را فراهم می‌کنند؟
از عوامل موثر در ایجاد این بیماری می‌توانیم به چاقی و اضافه وزن، داشتن سابقه فامیلی، مشکلات غددی از جمله دیابت، اختلالات تیروئیدی، کلیوی و یا اختلالات هورمون رشد و…. اشاره کنیم.
تشخیص بیماری اسلیپ چگونه صورت می‌گیرد؟
این بیماری توسط پزشک متخصص ارتوپد تشخیص داده میشود. در واقع تشخیص سریع کمک می‌کند تا درمان در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شود و این موضوع به بهبودی فرد کمک می‌کند. اگر والدین با مشکلاتی مانند کاهش تحرک، درد یا لنگیدن کودک هنگام راه رفتن مواجه شوند باید هرچه سریعتر جهت بررسی‌های بیشتر به پزشک مراجعه کنند.
آیا بعد از جراحی و درمان بیماری اسلیپ باید مراقبت‌های خاصی انجام دهیم؟
بله بعد از این جراحی بیمار باید تا چند ماه تحت مراقبت پزشک باشد و با عصا راه برود. همچنین کاهش وزن، داشتن فعالیت‌های مداوم در طول روز و ورزش کردن برای دوران بعد از درمان اهمیت بسزایی دارد.