پیوند منیسک زانو یکی از روش‌های پیشرفته جراحی برای بازیابی عملکرد طبیعی زانو و جلوگیری از آسیب‌های بیشتر در این مفصل حیاتی است. مینیسک، به عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای زانو، نقش حیاتی در توزیع وزن در حین حرکت دارد. با این حال، آسیب به منیسک، به‌ویژه در ورزشکاران یا افرادی که فعالیت‌های سنگین انجام می‌دهند، شایع است. در مواردی که پارگی یا تخریب مینیسک به حدی است که امکان ترمیم طبیعی وجود ندارد، پیوند مینیسک به عنوان یک گزینه درمانی ایده آل مطرح می‌شود. در این مقاله نحوه انجام جراحی پیوند مینیسک زانو و کاندید های آن جراحی را برایتان شرح داده ایم.
پیوند مینیسک یعنی چه؟
این روش شامل جایگزینی مینیسک آسیب دیده با یک مینیسک سالم از اهدا کننده است که به بیمار کمک می‌کند تا علاوه بر کاهش درد، حرکت طبیعی‌تری داشته باشد و از آسیب‌های طولانی‌مدت به مفصل زانو جلوگیری کند. این عمل جراحی برای بیمارانی انجام می‌شود که به دلیل آسیب دیدگی یا تخریب شدید مینیسک خود دچار درد زانو شده اند و درمان های دیگر نتوانسته اند مشکل آن‌ها را برطرف کنند.
روش انجام جراحی پیوند مینیسک زانو
بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. سپس، جراح از یک دستگاه آرتروسکوپی استفاده می‌کند تا وضعیت داخل زانو را بررسی کرده و هرگونه بافت آسیب دیده را بردارد. جراح چند برش کوچک در اطراف زانو ایجاد می‌کند تا از طریق آن ها ابزار جراحی و دوربین آرتروسکوپ وارد شود. دوربین به جراح کمک می‌کند تا زانو را روی یک مانیتور بزرگ ببیند و عمل را با دقت بیشتری انجام دهد. جراح مینیسک آسیب دیده یا بخش های تخریب شده آن را به دقت از زانو خارج می‌کند. هدف این مرحله ایجاد فضایی مناسب برای قرار دادن مینیسک جدید است. مینیسک جدید، از نظر اندازه و شکل با زانوی بیمار مطابقت داده می‌شود. این مینیسک باید به گونه ای آماده سازی شود که بتواند به طور کامل و صحیح در زانو قرار گیرد.
جراح مینیسک اهدا شده را در جای خود قرار داده و آن را به وسیله بخیه های مخصوص یا ابزارهای ثابت کننده به استخوان زانو و بافت های اطراف متصل می‌کند. این مرحله بسیار حساس است و جراح باید دقت زیادی به خرج دهد تا مینیسک به درستی در جای خود قرار گیرد. پس از اطمینان از قرارگیری صحیح مینیسک، جراح برش های کوچک ایجاد شده روی پوست را بخیه می‌زند جراحی معمولاً بین 1 تا 2 ساعت طول می‌کشد. پس از جراحی، بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود تا تحت نظر باشد. در این مرحله زانو ممکن است به وسیله یک بریس محافظت شود.
چه کسانی به عمل پیوند مینیسک نیاز دارند؟
عمل پیوند مینیسک به طور کلی برای افرادی مناسب است که مینیسک آن‌ها به دلیل آسیب یا جراحی قبلی به شدت آسیب دیده یا از بین رفته باشد و با مشکلات زیر روبرو هستند:
- بیمارانی که مینیسک آن‌ها به دلیل آسیب‌های ورزشی، تصادفات، یا جراحی های قبلی به طور کامل یا بخش عمده‌ای از آن برداشته شده است، کاندیدای مناسبی برای این عمل می‌باشند.
- این جراحی معمولاً برای افراد جوان‌تر یا میانسالی که هنوز دچار آرتروز شدید زانو نشده‌اند و دیگر قسمت های زانوی آن ها سالم است، توصیه می‌شود.
- بیمارانی که به دلیل فقدان مینیسک دچار درد مزمن زانو هستند و سایر روش های درمانی (مانند دارو، فیزیوتراپی، تزریق‌ها و جراحی‌های کم‌تهاجمی) نتوانسته اند مشکل را برطرف کنند،
- ورزشکاران یا افرادی که فعالیت بدنی بالایی دارند و به دلیل آسیب دیدگی یا جراحی قبلی مینیسک را از دست داده‌اند.
- عمل پیوند مینیسک برای بیمارانی که آرتروز پیشرفته در زانو ندارند، مناسب تر است.
- بیمارانی که استخوان ها و ساختار کلی زانوی آن ها سالم است، بهتر به این جراحی پاسخ می‌دهند.
عوارض احتمالی جراحی پیوند مینیسک زانو
- عفونت
- التهاب و درد
- پس زدن پیوند
- خونریزی و لخته شدن خون
- سفتی و کاهش دامنه حرکتی زانو
- درد مداوم یا بازگشت درد
- آسیب به ساختارهای اطراف
- ایجاد آرتروز زانو
مزایای جراحی پیوند مینیسک زانو
جراحی پیوند مینیسک زانو مزایای متعددی دارد که به بهبود عملکرد زانو و کاهش درد در بیمارانی که مینیسک خود را از دست داده‌اند یا آسیب شدیدی به آن وارد شده است، کمک می‌کند.
- کاهش درد زانو
- بهبود عملکرد زانو
- جلوگیری از پیشرفت آرتروز زانو
- جلوگیری از نیاز به تعویض کامل زانو
- بازگشت به فعالیت‌های ورزشی و روزمره
- کاهش فشار روی غضروف‌ها و مفاصل زانو
- بهبود کیفیت زندگی
- جلوگیری از آسیب‌های بیشتر به زانو
- حفظ ساختار طبیعی زانو
آمادگی قبل از شروع مراحل عمل پیوند مینیسک زانو
آمادگی مناسب قبل از جراحی پیوند مینیسک زانو اهمیت زیادی دارد و به بهبود نتیجه جراحی و کاهش عوارض کمک می‌کند. مراحل آمادگی قبل از این عمل شامل موارد زیر است:
- قبل از عمل پیوند مینیسک زانو، بیمار باید یک جلسه مشاوره کامل با جراح خود داشته باشد. در این جلسه تاریخچه پزشکی بیمار بررسی می‌شود. وضعیت زانو و میزان آسیب ارزیابی می‌شود. آزمایش‌های لازم مانند MRI برای ارزیابی دقیق زانو انجام می‌شود. بیمار از جزییات جراحی، فرآیند بهبودی و ریسک‌های احتمالی آگاه می‌شود.
- بیمار باید مصرف برخی داروها را که خطر خونریزی را در طول جراحی افزایش می‌دهند، مانند داروهای ضد انعقاد مانند آسپرین، وارفارین و داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی با نظر پزشک قطع کند.
- قبل از جراحی، فیزیوتراپی در برخی موارد توصیه می‌شود تا عضلات اطراف زانو تقویت شوند و انعطاف پذیری بیشتری پیدا کنند. این کار به بهبود سریع پس از جراحی کمک خواهد کرد.
- بیمار باید شب قبل از جراحی ناشتا باشد، یعنی از خوردن و آشامیدن حتی آب برای حداقل 8 تا 12 ساعت قبل از جراحی خودداری کند. این موضوع به خصوص در صورت استفاده از بیهوشی عمومی اهمیت دارد.
مراقبت ها و دوره نقاهت بعد از طی مراحل عمل
مراقبت‌های بعد از جراحی پیوند مینیسک زانو و دوره نقاهت از اهمیت زیادی برخوردارند و تاثیر زیادی بر موفقیت عمل و بهبودی کامل زانو دارند.
- استراحت و جلوگیری از فشار به زانو به مدت چند هفته
- بالا نگه داشتن زانو به منظور کاهش تورم و کاهش فشار خون در ناحیه جراحی شده
- استفاده از کمپرس یخ برای کنترل تورم و درد در روزهای اول پس از جراحی
- پزشک برای کاهش درد پس از عمل، داروهای مسکن تجویز می‌کند.
- ناحیه جراحی شده باید خشک و تمیز نگه داشته شود.
- پزشک استفاده از بریس زانو را برای حمایت بیشتر از زانو و جلوگیری از حرکات ناگهانی توصیه می‌کند.
- به دلیل کم تحرکی در دوره پس از جراحی، خطر ترومبوز ورید عمقی افزایش می‌یابد و باید فعالیت های آرامی داشته باشید.