کندرومالاسی پاتلا یا نرمی کشکک زانو که به نام زانوی دوندگان نیز شناخته می‌شود در اثر نرم شدن و از بین رفتن غضروف داخل مفصل ایجاد می‌شود. این مشکل به مرور زمان حرکت مفصل را دچار اختلال می‌کند. این وضعیت اغلب برای ورزشکاران و افراد جوان یا حتی در افراد مسن مبتلا به آرتروز اتفاق می‌افتد و برای درمان آن راهکارهای متعددی وجود دارد که شامل مصرف دارو، فیزیوتراپی یا جراحی می‌شود. اگر به این بیماری مبتلا هستید، در ادامه این مطلب با ما همراه شوید تا اطلاعات بیشتری درباره آن بدانید.
علت بروز نرمی غضروف کشکک زانو چیست؟
کشکک زانو در حالت طبیعی در جلوی مفصل زانو قرار دارد. زمانی که زانوی خود را خم کنید قسمت پشتی کشکک، روی غضروف استخوان ران و در محل زانو می‌لغزد. کشکک از طریق رباط‌ها و زردپی‌ها به استخوان ران و استخوان ساق پا متصل می‌شود و اگر هر یک از این اجزا به هر دلیلی درست کار نکنند باعث ساییده شدن کشکک روی استخوان ران می‌شوند. در نتیجه، این اتفاق باعث تحلیل رفتن کشکک و ایجاد بیماری کندرومالاسی پاتلا می‌شود.
موارد زیر برخی از علل بروز نرمی کشکک زانو محسوب می‌شوند:
• ضعف عضلات پشت ران و عضله چهار سر جلوی ران
• استرس مکرر به مفصل زانو در ورزش‌هایی مانند اسکی، دو یا پرش
• وارد شدن ضربه به کشکک زانو و آسیب دیدن آن
• عدم وجود تعادل بین عضلات نزدیک کننده و دور کننده ران
• نحوه قرارگیری نامناسب و همتراز نبودن زانو به علت یک بیماری مادرزادی
• تزریق مکرر داروهای استروئیدی به زانو
• عفونت در مفصل زانو
• خونریزی مکرر در داخل مفصل زانو
علائم نرمی غضروف کشکک زانو
کندرومالاسی پاتلا یا نرمی کشکک زانو به صورت درد در ناحیه زانو یا درد پاتلوفمورال بروز پیدا می‌کند. ممکن است زمانی که زانوی خود را خم و راست می‌کنید احساس سایش یا تق تق کردن در زانوها تجربه کنید. همچنین احساس درد بعد از یک دوره نشستن طولانی مدت یا در هنگام انجام فعالیت‌هایی که باعث ایجاد فشار روی زانوها می‌شود از دیگر نشانه‌ها و علائم بروز این بیماری هستند. از دیگر علائم ابتلا به این بیماری می‌توانیم به درد در جلو، اطراف یا پشت زانو اشاره کنیم. اگر هنگام بالا یا پایین رفتن از پله‌ها دچار درد می‌شوید این موضوع نشان دهنده بروز نرمی کشکک زانو است.
بیشتر بدانید: خشکی زانو
افراد مستعد نرمی غضروف کشکک زانو
افرادی که شرایط زیر را دارند مستعد ابتلا به نرمی غضروف کشکک زانو خواهند بود.
• نوجوانان و جوانان در طی جهش‌های رشد عضلات و استخوان‌ها، ممکن است به صورت گذرا به این بیماری مبتلا شوند.
• افرادی که صافی کف پا دارند مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
• افرادی که از قبل دچار آسیب در ناحیه کشکک زانو شده‌اند، ابتلا به این بیماری در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند.
• افراد ورزشکار که فعالیت‌های فیزیکی بسیاری انجام می‌دهند، بیشتر از سایر افراد زمینه بروز این بیماری را دارند.
• افرادی که آرتروز زانو دارند.
تشخیص و درجه بندی کندرومالاسی کشکک زانو
برای تشخیص کندرومالاسی پاتلا یا نرمی کشکک زانو، بیمار باید پس از مشاهده علائم این بیماری به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه کند. پزشک در ابتدا زانو را معاینه می‌کند و علائمی مانند تورم، حساسیت به درد و… را بررسی می‌کند. همچنین نحوه قرار گرفتن کشکک نسبت به ران را مورد معاینه قرار می‌دهد. اگر کشکک زانو با ران در یک راستا قرار نگیرد یکی از نشانه‌های ابتلا به بیماری نرمی کشکک زانو است. سایر روش‌های تشخیص این بیماری عبارتند از:
• عکس رادیوگرافی ساده: با کمک این روش، نشانه‌های قرارگیری نامناسب کشکک زانو یا هرگونه آسیب به استخوان زانو قابل شناسایی است.
• تصویربرداری ام آر آی: با استفاده از این روش، ساییدگی یا پارگی غضروف‌ها مشخص می‌شود.
• آرتروسکوپی زانو: برای مشاهده داخل مفصل زانو از این روش استفاده می‌کنند و به واسطه یک آندوسکوپ و یک دوربین، بخش‌های درونی مفصل را مورد بررسی قرار می‌دهند.
شدت این بیماری با اعداد ۱ تا ۴ درجه بندی می‌شود. هر عدد میزان شدت این بیماری را مطرح می‌کند.
• گرید ۱: در این مرحله غضروف زانو نرم شده است.
• گرید ۲: نرمی غضروف به همراه خصوصیات غیر طبیعی بروز پیدا می‌کند که در این مرحله از بین رفتن بافت، آغاز می‌شود.
• گرید ۳: در این مرحله غضروف کشکک زانو نازک شده و بافت آن به طور فعال تحلیل می‌رود.
• گرید ۴: از شدیدترین درجات این بیماری است که در آن بخش قابل توجهی از غضروف از بین می‌رود.
بیشتر بخوانید: علت قفل شدن زانو
گزینه های درمانی و درمان قطعی نرمی کشکک زانو
برای درمان کندرومالاسی پاتلا یا نرمی کشکک زانو راهکارهای متعددی وجود دارد و هدف از این درمان کاستن فشار از روی کشکک و مفصل زانو است. به همین منظور توصیه می‌کنند وقت بیشتری استراحت کنید و پاهای خود را به حالت ثابت نگه دارید. روی مفصل آسیب دیده یخ بگذارید. در بسیاری موارد با همین دو راهکار این مشکل برطرف خواهد شد. گاهی اوقات پزشک برای تسکین دردها داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن تجویز می‌کند که نقش موثری در کاهش التهاب اطراف مفصل دارد. در صورتی که با این راهکارها درمان انجام نشد پزشک فیزیوتراپی یا انجام جراحی را تجویز می‌کند.
پیشگیری از نرمی کشکک زانو
شما می‌توانید با رعایت یک‌سری نکات، از بروز این بیماری تا حد زیادی جلوگیری کنید. برخی از نکات موثر در پیشگیری از ابتلا به کندرومالاسی پاتلا عبارتند از:
• برای کفش خود از کفی‌های مناسب استفاده کنید. کفی‌ها باید قوس کف پای شما را افزایش داده و از این طریق مانع از ایجاد فشار روی زانوها شوند.
• عضلات چهارسر، عضلات نزدیک کننده و دور کننده و همسترینگ‌ها را تقویت کنید و به این ترتیب در اندام تحتانی تعادل عضلانی ایجاد کنید.
• به کشکک زانوهای خود تنش مکرر وارد نکنید و در مواقع مورد نیاز از زانوبند کمک بگیرید.
• اگر اضافه وزن دارید به کاهش وزن و تناسب اندام فکر کنید
• مصرف شکر و چربی را حذف کرده و خوردن غلات کامل و میوه و سبزیجات را در اولویت قرار دهید
• فعالیت بدنی و ورزش انجام دهید
نتیجه گیری
کندرومالاسی پاتلا یا نرمی کشکک زانو به دلیل تخریب غضروف مفصل انجام می‌شود و در اغلب اوقات قابل بازگشت نیست. اما استفاده از روش‌های درمانی جراحی و غیر جراحی، برای کاهش دردها و علائم این بیماری بسیار کمک کننده هستند. در اغلب موارد، راهکارهای خانگی یا مصرف داروهای ضد التهابی برای درمان این بیماری موثر عمل می‌کنند اما در موارد شدید، نیاز به فیزیوتراپی و جراحی دارد.
سوالات متداول
آیا نرمی کشکک زانو خطرناک است؟
خیر. این بیماری خطرناک نیست و عوارض چندان غیرقابل تحملی را ایجاد نمی‌کند. حتی در موارد خفیف خود به خود برطرف می‌شود.
نرمی کشکک زانو در چه کسانی بیشتر اتفاق می‌افتد؟
این بیماری اغلب در ورزشکاران و جوانان اتفاق می‌افتد. همچنین افرادی که کف پای صاف دارند مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
آیا پیاده‌روی برای درمان کندرومالاسی پاتلا موثر است؟
بله پیاده‌روی‌های سبک و ورزش‌هایی مانند شنا برای درمان این بیماری موثر هستند.